Het Comenius Flexrooster
Het flexrooster is gebaseerd op de volgende uitgangspunten:
- Rust (minder vakken op een dag en daarmee langer aandacht voor een vak of leerdoel in de 80-minuten les),
- Meer keuzes voor leerlingen om hun onderwijs effectiever in te zetten door herhaling, verdieping, in de VSWT-uren, de wiskundecafés, eco-pleinen en bèta-pleinen
- Meer keuzes voor leerlingen om hun interesses te verbreden en inspiratie op te doen in de SPECIALS
- Ruimte om op school het grootste gedeelte van de leerstof voor te bereiden voor de volgende dag om thuis met andere zaken als familie en sport bezig te zijn. (SWT-uren)
Het geheel aan onderwijsactiviteiten valt onder de noemer onderwijstijd, een wettelijke eis van het ministerie. Onderwijstijd vraagt per leerjaar 1000 klokuren contact op school in lessen. (examenkandidaten 800 klokuren). Ook excursies, reizen, avondactiviteiten vallen onder onderwijstijd. In het flexrooster kiezen leerlingen elke week 5 flexuren, aanvullend op hun lessen van 80 minuten of 40 minuten om aan de onderwijstijd te voldoen.
In onze kernwaarden gaan we ervan uit dat alle mensen willen leren en da alle mensen verantwoordelijk zijn voor hun eigen leerproces. Dat kan alleen maar als we die kernwaarden ook mogelijk maken in de organisatie van het flexrooster maar ook in het leren omgaan met die verantwoordelijkheid. Is SWT of een flexuur eco-plein wel effectieve onderwijstijd? Dat is het zeker, zolang de leerling een overwogen keuze maakt. Ook als de leerling heeft geleerd waar hij vragen kan stellen in de lessen en daarbuiten. En dat we als docenten de leerlingen het vertrouwen geven dat geen vraag te gek is.
Leerlingen mogen ook kiezen voor zelfstandig werken in de SWT lokalen. Het doel blijft echter de VSWT-ondersteuning bij de vakdocent. Dat is onderwijstijd. Per dag uitval is door feestdagen, vieringen of studiedagen gaat er een flexuur af bij leerlingen die 5 flexuren per week moeten maken, bij leerlingen die 4 en minder flexuren per week hebben blijft het aantal flexuren hetzelfde!
Differentiëren in het flexrooster
Differentiëren is maatwerk bieden in het onderwijs. Iedere leerling leert op een eigen manier, in een eigen tempo en op een eigen niveau. De een snapt wiskunde sneller, maar heeft bij Nederlands meer tijd en oefening nodig. En om te laten zien dat je de stof beheerst, doet de een liever een toets, terwijl de ander dit kan aantonen met een verslag of een filmpje.
Wat levert het op?
Uit het afstudeeronderzoek van een van onze docenten – mevrouw Mol – blijkt dat differentiatie ervoor zorgt dat leerlingen vaker succes ervaren. Hierdoor krijgen zij meer motivatie en zelfvertrouwen. Ook staan leerlingen – als zij kunnen kiezen voor verschillende soorten opdrachten – meer aan het roer van hun ontwikkeling. De vrijheid om te kiezen geeft tegelijkertijd een gevoel van verantwoordelijkheid en autonomie.
De leerlingen op het Comenius zijn al helemaal gewend aan de flexuren die worden aangeboden. Bij die flexuren zitten af en toe bijzondere specials zoals Chinese les. Vanaf dit schooljaar komen daar een heleboel specials bij. Deze worden enkele weken aangeboden of een paar keer per jaar. Hieronder volgt een overzicht van de specials voor dit schooljaar. Er komen er zeker nog meer bij!
Wat gaan we doen?
We doen al heel veel! Maar we willen meer. In veel digitale leermethodes is differentiatie ingebouwd. Op basis van oefeningen bepaalt de methode wat goed gaat en waar nog extra uitleg of oefening nodig is. Ook ons flexrooster is belangrijk als het gaat om differentiatie. Leerlingen kunnen hierdoor bewuster hun tijd indelen en zelf kiezen waarin ze bijles of extra uitdaging willen.
Als het gaat om differentiëren op leerstijl, komt het echt op de docenten aan. We denken dat hier nog veel te winnen en van elkaar te leren is. Ook willen we ons verder verdiepen in mogelijkheden van blended learning: op school, online of op een andere plek leren, ook daarin kun je differentiëren.
Stappenplan en doel
Stap 1 is het per sectie in kaart brengen wat er aan differentiatie beschikbaar is. Dit doen we in 2021. Op basis van deze inventarisatie bepalen we de vervolgstappen. Uiteindelijk willen we dat in 2025 elke leerling op verschillende manieren zijn of haar leerdoelen kan behalen.
Kartrekker
De kartrekker voor ‘differentiëren in het flexrooster’ is mevrouw Mol. Zij studeerde af op dit onderwerp en heeft inmiddels ook veel praktijkervaring op dit vlak. “Ik ben ervan overtuigd dat differentiëren bijdraagt aan betere leerprestaties en meer plezier. Dat is wat ik elke dag ervaar in de klas en wat ik ook andere leerlingen en mijn collega’s gun. Mijn doel voor de komende tijd? Ik zou het mooi vinden als elke sectie ten minste één op leerstijl gedifferentieerd PO ontwikkelt. Ik help daar graag bij, dus aarzel niet om contact met mij op te nemen.” Bekijk ook het YouTube-kanaal en de website van mevrouw Mol ter inspiratie.
Welke leerstijl past bij jou?
Niet iedereen leert op dezelfde manier. En daar houdt mevrouw Mol, docent Aardrijkskunde rekening mee. Zij ontwikkelde vier opdrachten waarmee je hetzelfde leerdoel kunt bereiken. Eerst doe je een online leerstijlentest om erachter te komen of je een Dromer, Denker, Doener of Beslisser bent. Vervolgens kies je de opdracht die bij jouw leerstijl hoort.
Mevrouw Mol: “Ik merk dat de leerlingen het ontzettend leuk vinden als ze kunnen kiezen op welke manier zij iets willen leren. Een dromer maakt bijvoorbeeld graag een dagboek en een denker kiest voor een analyse. Je hebt allemaal hetzelfde leerdoel, maar je kiest je eigen weg ernaartoe. Ook merk ik dat leerlingen meer plezier hebben in de les als zij op hun eigen niveau kunnen werken. Dan doe ik bijvoorbeeld een korte quiz om te bepalen wie met welke opdracht begint. Degenen die iets makkelijker beginnen, kweken zo zelfvertrouwen. Degene voor wie het wat saaier is, daag je juist uit.”
En wat vinden de leerlingen van deze aardrijkskunde opdracht? Bekijk het filmpje.